زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه
 

تعالیم وحی (قرآن)





وحی الهی دارای آموزه‌ها و تعالیم گوناگونی است. در این مقاله آیات مرتبط با تعالیم وحی معرفی می‌شوند.


۱ - احسان به والدين‌



احسان و نیکی به پدر و مادر و خوش‌رفتارى با آنان، آموزه‌اى وحيانى:
وَ قَضى‌ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ... مراد از «ذلك» كليه اوامر و نواهى است كه قبلًا در آيات ذكر شده بود.

۲ - اعتدال‌



رعايت میانه روی و اعتدال در انفاق و مصرف، حكمتى وحيانى:
وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى‌ عُنُقِكَ وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ‌ ....

۳ - پرداخت حقوق‌



پرداخت حقوق خویشاوندان، مساکین و در راه ماندگان، سفارشى وحيانى:
وَ آتِ ذَا الْقُرْبى‌ حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ‌ .... ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ....

۴ - پرهيز از اسراف‌



توصيه شدن پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله به پرهيز از ا سراف و تبذیر، از طريق وحى:
... وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذِيراً ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ‌ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ....

۵ - پرهيز از زنا



حكم پرهيز از زنا، حكمتى وحيانى:
وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى‌ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبِيلًا ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ .......

۶ - پرهيز از فرزند كشى‌



اجتناب از فرزندکشی به علت ترس از تنگدستی و فقر، از حكمتهاى وحى شده به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ‌ ... ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ....

۷ - پرهيز از قتل‌



پرهيز از قتل انسانهاى بى گناه و محترم شمردن جان آنها، دستورى وحی شده از جانب خدا:
وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِ‌ ...ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ‌ ....

۸ - پرهيز از كم فروشى‌



پرهيز از کم فروشی و پركردن پيمانه‌ها و استفاده از ترازوها، از دستورات وحى شده به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِيمِ‌ ... ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ‌ ....

۹ - پرهيز از وساطت براى ظالمان‌



پرهيز از وساطت براى نجات ظالمان، آموزه‌اى وحى شده به نوح علیه‌السلام:
فَأَوْحَيْنا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنا وَ وَحْيِنا ... وَ لا تُخاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا ....

۱۰ - پيروى از آيين ابراهيم



توصيه شدن پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله به پيروى از دین ابراهیم علیه‌السلام فرمانى وحى شده از جانب خداوند:
ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً ....

۱۱ - تواضع‌




۱۱.۱ - تواضع در برابر والدین


تواضع و فروتنی در برابر پدر و مادر و دعا براى ايشان، فرمانى وحيانى:
وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّيانِي صَغِيراً ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ....

۱۱.۲ - تواضع در رفتار


پرهيز از هر گونه تکبر و داشتن رفتار متواضعانه، از تعاليم وحى شده به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً ... ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ....

۱۲ - توحيد



توحید، از تعاليم اساسى و شاخص وحى:
۱. اتَّبِعْ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ.
۲. كَذلِكَ أَرْسَلْناكَ فِي أُمَّةٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِها أُمَمٌ لِتَتْلُوَا عَلَيْهِمُ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ هُمْ يَكْفُرُونَ بِالرَّحْمنِ قُلْ هُوَ رَبِّي لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ مَتابِ.
۳. لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولًا وَ قَضى‌ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ‌ ...ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَ لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ ....
۴. قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى‌ إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ ....
۵. وَ أَنَا اخْتَرْتُكَ فَاسْتَمِعْ لِما يُوحى‌ إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي.
۶. وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا ....
۷. قُلْ إِنَّما يُوحى‌ إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ ....
۸. قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى‌ إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ ....
۹. قُلْ إِنَّما يُوحى‌ إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ ....

۱۳ - حفظ مال يتيم‌



پرهيز از حيف و ميل اموال یتیم و تصرف ناصحيح آن، فرمانى وحى شده به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ‌ ...ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ‌ ....

۱۴ - خوشرفتارى با نيازمندان‌



خوشرفتاری با نيازمندان و عذرخواهى از آنان، با زبانى نرم و دلپذير، هنگام عدم امكان تأمين آنها، آموزه‌اى وحيانى:
وَ آتِ ذَا الْقُرْبى‌ حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذِيراً وَ إِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغاءَ رَحْمَةٍ مِنْ رَبِّكَ تَرْجُوها فَقُلْ لَهُمْ قَوْلًا مَيْسُوراً ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ ....

۱۵ - دعوت به عبادت‌



دعوت به عبادت خداى يگانه، از آموزه‌هاى شاخص وحى:
۱. ... فَاسْتَمِعْ لِما يُوحى‌ إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي‌ ....
۲. وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ.

۱۶ - زكات‌



توصيه شدن ابراهیم، لوط، اسحاق و یعقوب عليهم‌السلام به پرداخت زکات، به وسيله وحى:
قُلْنا يا نارُ كُونِي بَرْداً وَ سَلاماً عَلى‌ إِبْراهِيمَ‌ وَ نَجَّيْناهُ وَ لُوطاً إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بارَكْنا فِيها لِلْعالَمِينَ‌ وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ نافِلَةً وَ كُلًّا جَعَلْنا صالِحِينَ‌ وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ وَ إِيتاءَ الزَّكاةِ وَ كانُوا لَنا عابِدِينَ.

۱۷ - شكرگزارى‌



توصيه به شکرگزاری، وحى خداوند به موسی علیه‌السلام:
وَ لَمَّا جاءَ مُوسى‌ لِمِيقاتِنا وَ كَلَّمَهُ رَبُّهُ‌ ... قالَ يا مُوسى‌ إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسالاتِي وَ بِكَلامِي فَخُذْ ما آتَيْتُكَ وَ كُنْ مِنَ الشَّاكِرِينَ.

۱۸ - عذاب ظالمان‌



حتميت عذاب ستمگران، وعده‌اى وحى شده از سوى خدا به انبیا:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِنْ أَرْضِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنا فَأَوْحى‌ إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ.

۱۹ - عذاب مكذبان‌



حتميت عذاب مكذبان و معرضان از حق، محتواى وحى به موسی و هارون عليهماالسلام:
إِنَّا قَدْ أُوحِيَ إِلَيْنا أَنَّ الْعَذابَ عَلى‌ مَنْ كَذَّبَ وَ تَوَلَّى.

۲۰ - عمل خير



اجراى كارهاى خير، از توصيه‌هاى وحى شده به ابراهیم، لوط، اسحاق و یعقوب عليهم‌السلام:
قُلْنا يا نارُ كُونِي بَرْداً وَ سَلاماً عَلى‌ إِبْراهِيمَ‌ وَ نَجَّيْناهُ وَ لُوطاً إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بارَكْنا فِيها لِلْعالَمِينَ‌ وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ نافِلَةً وَ كُلًّا جَعَلْنا صالِحِينَ‌ وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ‌ ....

۲۱ - ممنوعيت پيروى از غير علم‌



ممنوعيت پيروى از امر غير علمى، از تعاليم وحى شده به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ‌ ... ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ‌ ....

۲۲ - نماز



اقامه نماز، از آموزه‌هاى وحى شده از سوى خداوند:
۱. وَ أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ وَ أَخِيهِ‌ ... وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ ....
يونس (۱۰) ۸۷
۲. ... فَاسْتَمِعْ لِما يُوحى‌ ... وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي.
۳. وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ ....

۲۳ - وفاى به عهد



ضرورت وفاى به عهدها و پيمانها و مسئول بودن انسان در برابر آنها، تعليمى وحيانى:
... وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلًا ذلِكَ مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ رَبُّكَ‌ ....

۲۴ - پانویس


 
۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۳.    
۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۶، ص ۶۴۲.    
۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۹.    
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۶.    
۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۸. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۶.    
۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۱۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۲.    
۱۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۱۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۱.    
۱۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۱۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۳.    
۱۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۱۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۵.    
۱۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۱۸. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۲۷.    
۱۹. نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۳.    
۲۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۴.    
۲۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۲۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۷.    
۲۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۲۴. انعام/سوره۶، آیه۱۰۶.    
۲۵. رعد/سوره۱۳، آیه۳۰.    
۲۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۲.    
۲۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۳.    
۲۸. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۲۹. کهف/سوره۱۸، آیه۱۱۰.    
۳۰. طه/سوره۲۰، آیه۱۳.    
۳۱. طه/سوره۲۰، آیه۱۴.    
۳۲. انبیاء/سوره۲۱، آیه۲۵.    
۳۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۸.    
۳۴. فصّلت/سوره۴۱، آیه۶.    
۳۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۱۰۸.    
۳۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۴.    
۳۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۳۸. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۶.    
۳۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۸.    
۴۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۴۱. طه/سوره۲۰، آیه۱۳.    
۴۲. طه/سوره۲۰، آیه۱۴.    
۴۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۲۵.    
۴۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۶۹.    
۴۵. انبیاء/سوره۲۱، آیات۷۱-۷۳.    
۴۶. اعراف/سوره۷، آیه۱۴۳.    
۴۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۴۴.    
۴۸. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۳.    
۴۹. طه/سوره۲۰، آیه۴۸.    
۵۰. انبیاء/سوره۲۱، آیه۶۹.    
۵۱. انبیاء/سوره۲۱، آیات۷۱-۷۳.    
۵۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۶.    
۵۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    
۵۴. طه/سوره۲۰، آیه۱۳.    
۵۵. طه/سوره۲۰، آیه۱۴.    
۵۶. انبیاء/سوره۲۱، آیه۷۳.    
۵۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۴.    
۵۸. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۹.    


۲۵ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۲، ص۲۳۳، برگرفته از مقاله «تعالیم وحی».    


رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | وحی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.